प्रतिक्षेचा काळ महत्त्वाचा

डॉ. श्रीरंग ढोलेसर आणि डॉ. हिराणी

कोणत्याही प्रकारच्या खासगी व्यवसाय, सेवेत प्रत्यक्ष पाऊल टाकल्यानंतर तेथे तुमचे अस्तित्त्व तयार होण्यासाठी किंवा तुमची ओळख निर्माण होण्यासाठी प्रतिक्षेचा काळ जावू द्यावा लागतो. त्यालाच आजच्या व्यावहारिक भाषेत वेटींग पीरियड म्हणतात. ज्या - ज्या व्यवसायात कौशल्ये आहेत, जनतेसाठी त्या कौशल्यांची सेवा द्यायची आहे, त्या – त्या क्षेत्रात हा प्रतिक्षेचा काळ असतोच. फरक एवढाच की, तो कोणासाठी जास्त असतो तर कोणासाठी कमी असतो. माझ्यासाठी हा प्रतिक्षेचा काळ सर्वसाधारण राहिला.
होमिओपॅथी वैद्यकिय सेवेत माझा जम बसायला बरीच वर्षे लागली. आज  हा काळ तसा खूप छोटा वाटतो पण तो निघायचा अनुभव प्रदीर्घ भासतो. मी अमरावती येथे होमिओपॅथी शिकत असताना शेवटच्या वर्षी अनेक मान्यवर डॉक्टरांच्या संपर्कात आलो. त्यापैकी डॉ. श्रीरंग अरुण ढोले होते. ते आमचे प्राचार्यही होते. खूप हुशार आणि होमिओपॅथीवर प्रचंड निष्ठा, विश्वास असलेली व्यक्ती म्हणजे, डॉ. ढोलेसर.

डॉ. प्रताप बॅनर्जी (कोलकाता) यांच्यासोबत डॉ. हिरानी व इतर

त्यांचीही खासगी वैद्यकिय सेवा होती. त्यांच्या रुग्णालयात कॅन्सरचे पेशंट असत. सहा - सहा महिने उपचार करुन घेण्यासाठी हे पेशंट थांबत. कॅन्सरच्या पेशंटला त्वरित आराम देणारा उपचार हवा असतो. होमिओपॅथीत वेळ लागत असला तरी काही पेशंट डॉक्टरांवरील विश्वासाने उपचारासाठी थांबत. अर्थात, डॉ. ढोलेसर रुग्णांना उत्तम औषधोपचार देण्याचा प्रयत्न करीत. त्या सर्व पेशंटांकडे बोट दाखवून डॉ. ढोलेसर म्हणत, यांचा होमिओपॅथीवर विश्वास आहे. मग, त्यांना आपण बरे केलेच पाहिजे. पेशंट जर याच पद्धतीने उपचार घेत मृत्यूला सामोरे जाण्याला घाबरत नाही तर आपण कशासाठी घाई करायला हवी ? जी औषधे गुणकारी आहेत ती द्यायलाच हवी. डॉ. ढोलेसरांचा हा सल्ला मला माझा खासगी वैद्यकिय व्यवसाय सुरू करताना दोन प्रकारे उपयोगात आला. मी वैद्यकिय व्यवसायात स्वतःच्या ओळखीसाठी प्रतिक्षा करायचा संयम बाळगला आणि होमिओपॅथीवर विश्वास असलेल्या रुग्णांना नेहमी चांगली औषधोपचार योजना दिली. आजही देत आहे.

सन २००२ च्या सुमारास मी जळगावला आलो. तसा येथे अपरिचितच होतो. डॉ. जसवंत पाटीलसर यांच्याकडे १५ महिने सरावासाठी काम केले. त्यांची ॲलोपॅथीची डिग्री असली तरी ते स्वतः होमिओपॅथीवर विश्वास ठेवून होमिओपॅथीनुसार उपचार करत. त्यामुळे मला त्यांच्या रुग्णालयात सर्व प्रकारच्या रुग्णांचे अनुभव घेता आले.

डॉ. विनायक राठोड यांचे स्वागत करताना डॉ. ज्योती हिरानी

दि. ८ मे २००३ ला मी स्वतःच्या खासगी वैद्यकिय सेवा व्यवसायात उतरलो. माझ्या क्लिनिकचे उदघाटन सुद्धा डॉ.  ढोलेसरांनी केले. नवीपेठेत माझा दवाखाना सुरू केला. मी खासगी सेवा सुरू केली तेव्हा अविवाहीत होतो. त्यामुळे माझ्यासाठी तो काळ उमेदीचा आणि स्वतःला सिद्ध करण्याचा होता. साधारणपणे दोन वर्षापासून मी डॉ. पी. आर. भंगाळेसर यांच्याही संपर्कात होतो, ते सुद्धा म्हणत, ज्या गाडीचे तुझ्याकडे तिकीट आहे, त्याच गाडीत बस. म्हणजे, तू होमिओपॅथीचे शिक्षण आणि अनुभव घेतला आहेस तर त्याच पॅथीची सेवा रुग्णांना दे. अर्थात, या मागील कारणही असेच होते की,  होमिओपॅथीचे शिक्षण घेतलेले बरेच डॉक्टर प्रत्यक्ष व्यवसायात उतरताना ॲलोपॅथीचे काम करीत. डॉ. ढोले व डॉ. पाटीलद्वयींच्या सहकार्यामुळे होमोपॅथीतच काही तरी करून दाखविण्याची जिद्द माझ्यात निर्माण झाली.

मी माझी वैद्यकिय सेवा होमिओपॅथीतच सुरू ठेवली. सन २००५ च्या दरम्यान लग्न झाले. पत्नी ज्योती सुद्धा होमोपॅथीचीच डॉक्टर होती. त्यानंतरचा काळही प्रतिक्षेचाच होता. २००६ ते  २००८ विविध प्रकारचे अनुभव घेतले.

या काळात मी होमिओपॅथी ज्या विकारांवर, आजारांवर गुणकारी आहे त्या आजारांच्या रुग्णांवर प्रामुख्याने लक्ष केंद्रीत केले. मूत्रखडा, अर्धशिशी, वंधत्व आणि पांढरे डाग अशा आजाराच्या रुग्णांसाठी मी हमखास गुणकारी औषधोपचार करायला लागतो. त्यामुळे काही वर्षांत माझे नाव परिचित होवू लागले. २००८ – ०९ च्या सुमारास माझा दवाखाना मी सिंधी कॉलनीत शिफ्ट केला. या काळात व्यावसायिक पिछेहाट होती. वैद्यकीय प्रवाहात टीकून राहण्यासाठी मी काही काळ अॅलोपॅथी सुध्दा केली. समाजातील परिचय जसा वाढला तसा होमोपॅथीच्या प्रचारासाठी मी आरोग्य शिबिर घ्यायला प्रारंभ केला. सर्व प्रथम होमोग्लोबिन तपासणी शिबीर घेतले. नंतर रक्तातील शुगर तपासणी केली. रक्तगट व घटक तपासणीही केली. गेल्या दोन वर्षांपासून सर्वच प्रकारच्या आजारांची तपासणी करीत आहे. येथे एक बाब मी स्पष्ट करतो की, मी काही वर्षे वगळता मी नेहमीच होमोपॅथीचीच सेवा रुग्णांना दिली.

या दरम्यानच्या काळात माझा कायम स्वरुपी लक्षात राहिलेला अनुभव आहे. तो म्हणजे, रक्तगट व घटक तपासणी करताना एका मुलाच्या शरीरात रक्तपेशीच तयार होत नसल्याचे लक्षात आले. त्या आजाराला थॅलेसिमिया म्हणतात. तसा हा आजार खूप कमी रुग्णांत आढळतो. त्या मुलाचे पालक वाहनांच्या काच लावणे व दुरूस्तीचे काम करीत. आर्थिक परिस्थिती बेताचीच होती. मी त्यांना सल्ला दिला की, आपण मुलाला मुंबईत मोठ्या इस्पितळात घेवून जा आणि मुलाचा बोनमॅरो बदला. बोनमॅरो म्हणजे, शरीरातील हाडांच्या आत असलेले घटक.

अर्थात, तेव्हा या प्रकारच्या उपचाराला किमान २५ लाख रुपये खर्च होता. पालकाने मला विचारले की, हा खर्च करुन मुलगा जगेल का ? त्यावर मी उत्तर १०० टक्के दिले. त्या पालकाने मनावर घेतले. आपला व्यवसाय आवरून व असेल ती जमा पुंजी घेवून तो, मुलगा व पत्नी असे  तिघे मुंबईत गेले. बोनमॅरो
बदलण्याचे काम अंधाऱ्या कोठडीत करावे लागते. त्या कक्षात रुग्ण एकटा असतो. मदतीसाठी एक जण असतो. कक्षात २४ तास अंधार असतो. केवळ एक छोटा लाल दिवा असतो. मुलाच्या आईने सहा महिने त्या कक्षात काढली. मुलाचे पालकबाहेर थांबून डॉक्टरांच्या संपर्कात राहत व औषधे वगैरे आणत. एकदा तर मुलाच्या शरीरातून रक्त निघणे सुरू झाले. डोळे, कान, नाक यासह लघवी, थुंकीतून रक्त बाहेर यायला लागले. तेव्हा सर्व संपले असेच त्याच्या पालकांना वाटले. पण त्यांनी धीर सोडला नाही. नंतर परिस्थिती सावरली. सहा महिन्यांनी मुलगा बरा होवून जळगावला आला. आज तो प्रकृतीने ठणठणीत असून इतरांसारखे आयुष्य जगतो आहे.

हा अनुभव सांगण्याचे कारण हेच की, रुग्णाचा, त्याच्या नातेवाईकांचा डॉक्टरवर विश्वास असला पाहिजे. मी तेव्हा उमेदीच्या काळातच होतो. पण मला आधुनिक उपचारांची माहिती होती. मी ती मुलाच्या पालकाला दिली. त्यांनी विश्वास ठेवला आणि धीराने सामोरे गेले. बहुधा आमच्या सिंधी समाजातील मुलावर अशा प्रकारे उपचाराचा तो पहिला प्रयोग होता. आज मुलगा आनंदातआहे. याचे त्यांनाही आणि मलाही समाधान आहे. जळगावमधील अजून दोन जणांवर सध्या अशाच प्रकारे उपचार सुरू आहेत.

होमिओपॅथी व माझ्या सेवा कार्यावर निष्ठा ठेवून मी पुढे निघालो. हळूहळू प्रतिक्षेचा काळ संपला. पेशंट विश्वासाने आमच्या डॉ. हिरानी क्लिनिकमध्ये येवू लागले. विविध प्रकारच्या आजारांवर हमखास व गुणकारी औषधांची परंपरा मी कायम राखली. पुढील काळात संगणकीय सेवेमुळे आजार आणि त्यावरील उपचारात अजून नेमकेपणा व अचूकपणा आला. आज मी विश्वासाने म्हणतो की, माझ्या रुग्णाला १०० टक्के आजारातून बरे करुन त्याच्या आयुष्याची व मानसिकतेची पुनर्स्थापना करण्याचे कौशल्य निश्चित माझ्यात आहे. व्यक्ति स्तुतीचा हा मुद्दा नाही तर स्वतःच्या होमोपॅथीवर आणि माझ्या कार्यावर माझा विश्वास आहे.